Türkiye’de iş kurmayı mı düşünüyorsunuz? Bu pratik 2025 rehberi, şirket kurulumundan vergiye kadar tüm detayları adım adım anlatıyor.
Türkiye’de iş kurmak sadece yeni bir pazar denemesi değildir; Avrupa ve Asya’nın kavşağında yer alan, stratejik konumu ve dinamik genç nüfusu sayesinde büyük fırsatlar sunan bir karardır. 2025 yılında Türkiye ekonomisi, teknoloji, yenilenebilir enerji, turizm ve imalat sektörlerinde güçlü bir büyüme göstermektedir.
Girişimciler için Türkiye; büyük bir iç pazar, rekabetçi iş gücü maliyetleri ve yatırımcılara sunulan devlet teşvikleri ile cazip bir seçenektir. İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük şehirler hem yerli hem de yabancı yatırımcılar için sayısız olanak sunar.
Elbette her pazarda olduğu gibi bazı zorluklar da vardır: bürokratik süreçler, dil engeli ve yerel iş kültürünü anlamak zaman alabilir. Ancak doğru bilgi ve planlamayla bu zorlukların üstesinden gelmek mümkündür. Bu rehber, fikir aşamasından resmi işlemlere, personel yönetiminden pazarlamaya kadar ihtiyacınız olan her adımı detaylı şekilde ele almaktadır.
İş planı hazırlamadan önce Türkiye’nin iş ortamını bilmek şarttır. Türkiye, Avrupa, Asya ve Orta Doğu pazarlarına kolay erişimi sayesinde lojistik ve ticaret merkezi olarak öne çıkar.
Başlıca sektörler arasında tekstil, otomotiv, turizm, tarım ve teknoloji yer alır. Son yıllarda start-up ekosistemi hızla büyümekte, özellikle İstanbul teknoloji girişimleri için bir cazibe merkezi haline gelmiştir.
İş dünyasında güven ilişkilere dayalıdır. Birçok anlaşma, resmi sunumlar kadar bir fincan çay eşliğinde samimi sohbetlerle de sağlanabilir. Büyük şehirlerde İngilizce daha yaygın olsa da Anadolu şehirlerinde temel Türkçe bilmek önemli bir avantajdır.
Pazar trendlerini ve tüketici alışkanlıklarını anlamak; doğru sektöre girmeyi ve rakiplerin önünde olmayı sağlar. İş kültürüne uyum sağlamak ise uzun vadede başarınızın anahtarıdır.
Türkiye’de iş kurarken en önemli adımlardan biri şirket türünü belirlemektir. İşte en yaygın seçenekler:
✅ Limited Şirket (Ltd. Şti.):
Hem yerli hem yabancı yatırımcıların en çok tercih ettiği yapı. Tek bir ortakla kurulabilir ve asgari sermaye genelde 10.000 TL civarındadır. Küçük ve orta ölçekli işletmeler için idealdir.
✅ Anonim Şirket (A.Ş.):
Büyük ölçekli projeler veya borsaya açılmayı planlayan şirketler için uygundur. Asgari sermaye 50.000 TL’dir. Yatırımcı çekmek için tercih edilir.
✅ Şahıs Şirketi:
Danışmanlık veya serbest meslek yapanlar için basit bir seçenektir. Kurulumu kolaydır ancak borçlardan kişisel olarak sorumlu olursunuz.
✅ Şube ve İrtibat Bürosu:
Yurt dışında bir şirketiniz varsa Türkiye’de şube açarak ticaret yapabilir veya irtibat bürosu açarak sadece pazar araştırması ve tanıtım faaliyetleri yürütebilirsiniz.
Karar verirken planınızın ölçeği ve uzun vadeli hedefleriniz önemli rol oynar. Yerel bir hukuk danışmanından destek almak her zaman akıllıca olacaktır.
Şirket türünü seçtikten sonra sıra resmi işlemleri tamamlamaya gelir. Türkiye, son yıllarda bürokrasiyi azaltmak için önemli adımlar atmıştır.
Şirket Kaydı:
Ana sözleşme hazırlanır, noter onayı alınır ve Ticaret Sicili Müdürlüğü’ne başvuru yapılır. Bir iş adresi gösterilmesi zorunludur ve kayıt harçları ödenir.
Lisanslar ve İzinler:
Restoran, sağlık hizmeti, turizm gibi bazı sektörler özel lisans gerektirir. Faaliyet alanınıza uygun izinleri önceden araştırmak önemlidir.
Vergi Kaydı:
Şirket kaydından sonra vergi kimlik numarası alınır ve ilgili vergi dairesine kayıt yapılır. KDV’ye tabi işler için KDV kaydı da yapılmalıdır.
Sosyal Güvenlik:
Çalışan istihdam ediyorsanız SGK kaydı yapmalı ve her ay sigorta primlerini düzenli yatırmalısınız.
Eksiksiz ve doğru belgelerle ilerlemek, para ve zaman kaybını önler. Bu süreçte deneyimli bir mali müşavirden destek almak süreci hızlandırır.
Aşağıda Türkiye’de şirket kurmak için izlenecek temel adımlar yer alıyor:
1️⃣ Şirket İsmi Belirleyin: Başka bir şirketle aynı olmadığından emin olun.
2️⃣ Ana Sözleşme Hazırlayın: Ortaklar, yetkiler ve faaliyet konusu detaylandırılır.
3️⃣ Sermaye Yatırın: Geçici bir banka hesabı açarak asgari sermayeyi yatırın.
4️⃣ Ticaret Sicili Kaydı Yapın: Noter onaylı belgelerle başvuru yapılır.
5️⃣ Vergi Numarası Alın: İlgili vergi dairesine başvurularak alınır.
6️⃣ Kalıcı Banka Hesabı Açın: Sermayeyi geçici hesaptan kalıcı hesaba aktarın.
7️⃣ KDV ve SGK Kayıtlarını Yapın: Gerekliyse KDV kaydı, çalışan varsa SGK kaydı yapılır.
8️⃣ Gerekli Lisansları Tamamlayın: Özel izinler için başvuruları yapın.
Tüm işlemler genelde belgeler eksiksizse 2–4 hafta sürer.
6️⃣ Türkiye’de Ticari Banka Hesabı Açmak
Şirketiniz resmen kurulduktan sonra bir sonraki kritik adım, kalıcı bir ticari banka hesabı açmaktır. Bu hesap olmadan müşterilerden ödeme almak, faturaları düzenli ödemek veya maaşları yatırmak neredeyse imkânsızdır.
Gerekli Belgeler:
Genelde bankalar aşağıdaki belgeleri ister:
Ticaret Sicil Gazetesi kaydı
Vergi kimlik numarası
Ana sözleşme (noter onaylı)
İmza sirküleri
Yetkili kişilerin kimlik veya pasaport fotokopileri
Bazı bankalar, şirket temsilcisinin bizzat şubeye gitmesini isterken, bazıları vekâletle işlem yapılmasına izin verir.
Yabancı Yatırımcılar İçin Önerilen Bankalar:
Türkiye’de bankacılık sistemi oldukça gelişmiştir. Yabancı girişimcilerin en çok tercih ettiği bankalar arasında:
İş Bankası (Türkiye İş Bankası)
Garanti BBVA
Yapı Kredi
Akbank
HSBC Türkiye
Bu bankalar genelde İngilizce destek sunar, gelişmiş mobil uygulamalara ve kapsamlı kurumsal ürünlere sahiptir.
Hesap Yönetimi İçin İpuçları:
✅ Kişisel ve ticari hesapları ayırmak önemlidir; bu, muhasebe ve vergi süreçlerini çok daha kolaylaştırır.
✅ Bankanın online bankacılık hizmetlerini aktif kullanın. Fatura ödemeleri, maaş transferleri gibi işlemler hızlı olur.
✅ Uluslararası işlem yapacaksanız, döviz hesabı açarak kur farklarından tasarruf edebilirsiniz.
✅ Tüm dekont ve işlemlerin kayıtlarını düzenli saklayın; vergi denetiminde avantaj sağlar.
Bankanızla iyi bir ilişki kurmak, ileride kredi veya yatırım ihtiyaçlarınızda size destek sağlar.
İşletmenizi büyütmek için yerel yetenekleri işe almak genelde kaçınılmazdır. Ancak çalışan haklarına saygı göstermek ve mevzuata uymak, uzun vadede şirketin güvenilirliğini artırır.
İş Kanunu ve Çalışan Hakları:
Türkiye’de haftalık çalışma süresi genelde 45 saattir. Fazla mesai kanuna göre ek ücretle ödenir. Çalışanların yıllık ücretli izin hakkı, işe başlama süresine göre değişir (min. 14 gün). Ayrıca doğum izni, hastalık raporu gibi sosyal haklar da sağlanmalıdır.
İşe Alım Süreci ve Sözleşme:
Pozisyon ilanlarını Kariyer.net, LinkedIn gibi popüler sitelerde veya insan kaynakları danışmanları aracılığıyla verebilirsiniz. İşe alınan her çalışana yazılı bir iş sözleşmesi verilmelidir; sözleşmede görev tanımı, maaş, izin, çalışma saatleri gibi detaylar açıkça belirtilmelidir.
Sosyal Güvenlik ve Maaş Yönetimi:
Her çalışan Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) kaydedilir. İşveren, sigorta primlerini düzenli olarak öder. Bu primler, emeklilik, sağlık ve işsizlik sigortasını kapsar.
Birçok şirket, maaş hesaplama ve prim ödemelerinde hata yapmamak için yerel bir muhasebeci ya da bordro hizmeti sağlayıcı ile çalışmayı tercih eder.
Çalışanlarınız için adil bir çalışma ortamı sunmak, şirketinize hem saygı hem de sadakat kazandırır.
Vergi sistemi her işin ayrılmaz parçasıdır. Türkiye’de sistem oldukça şeffaftır ancak düzenli kayıt tutmak ve tarihlere uymak şarttır.
Kurumlar Vergisi Oranı:
2025 yılı itibarıyla kurumlar vergisi oranı yaklaşık %20 civarındadır (kanunlara bağlı değişebilir). Türkiye’de yerleşik şirketler, dünya genelindeki gelirleri üzerinden vergi öder.
KDV ve Diğer Dolaylı Vergiler:
Türkiye’de genel KDV oranı %18’dir. Bazı ürün ve hizmetler için %1 veya %8 gibi indirimli oranlar uygulanabilir. KDV beyanları aylık yapılır ve zamanında ödeme zorunludur.
Diğer önemli vergiler:
Stopaj (Gelir Vergisi Kesintisi): Kâr payı, faiz ve telif ücretleri gibi ödemelerde uygulanır.
Damga Vergisi: Bazı sözleşme ve belgelerden alınır.
Özel Tüketim Vergisi (ÖTV): Yakıt, alkol, tütün gibi belirli ürünlerde geçerlidir.
Yıllık Beyan ve Uyumluluk:
Şirketler üç aylık geçici vergi beyannamesi verir ve yıl sonunda kurumlar vergisi beyannamesi sunar. Finansal raporlar Türk muhasebe standartlarına uygun hazırlanmalıdır.
Vergi yükümlülüklerinizi eksiksiz yerine getirmek için uzman bir mali müşavir ile çalışmak neredeyse zorunludur. Ayrıca, teknoloji geliştirme bölgelerinde veya serbest bölgelerde faaliyet gösteren firmalar için çeşitli vergi avantajları bulunur.
Türkiye’de yabancı bir girişimci olarak şirketinizin başında aktif görev almak istiyorsanız oturma izni ve çalışma izni almak zorunludur. Neyse ki süreç her geçen yıl daha basitleştiriliyor.
Mevcut Vize Türleri:
Kısa Dönem İkamet İzni: İş kurma planlarını araştırmak veya pazar analizi yapmak için uygundur.
Yatırımcı Vizesi: Belirli bir miktar yatırım veya gayrimenkul alımı karşılığında verilir.
Çalışma İzni: Şirket sahibi veya yönetici olarak aktif görev alacaksanız gereklidir.
Çalışma İzni Başvurusu:
Öncelikle şirketinizin tescilini tamamlamış olmalısınız. Ardından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na başvurulur. Genelde her yabancı çalışan için en az 5 Türk vatandaşı istihdam etme kuralı vardır (bazı sektörlerde istisnalar vardır).
Gerekli belgeler arasında iş sözleşmesi, şirket kayıt belgeleri, vergi belgeleri ve sabıka kaydı yer alabilir. Başvuru süreci yaklaşık 4–6 hafta sürer.
Yenileme ve Uzatma:
İlk çalışma izni genelde bir yıl geçerlidir. Şirketinizin yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirmeniz halinde uzatma işlemi kolaydır.
İşinizin başarısını doğrudan etkileyen unsurlardan biri de doğru lokasyon seçimidir. Türkiye, farklı iş türleri için çeşitli avantajlar sunan geniş bir coğrafyaya sahiptir.
En Uygun Şehirler:
🏙️ İstanbul: Türkiye’nin finans ve ticaret merkezi. Start-up’lar, e-ticaret ve uluslararası ticaret için idealdir.
🏢 Ankara: Resmi kurumlar ve teknokentlerin yoğun olduğu başkent.
⚓ İzmir: Lojistik ve ihracat için önemli bir liman kenti.
🏖️ Antalya ve sahil şehirleri: Turizm ve otelcilik projeleri için harika seçimlerdir.
Ofis Kiralama Seçenekleri:
Ortak çalışma alanları (co-working)
Hazır ofisler (servisli ofis)
Geleneksel ofis kiralama
Seçimde Dikkat Edilecekler:
Müşterilere, tedarikçilere ve çalışanlara yakınlık
Ulaşım ve altyapı
Güvenlik ve bölgenin ticari prestiji
Kira ve işletme giderleri
İnternet hızı ve ofis hizmetleri
Yerel bir emlak danışmanı ile çalışmak, kira sözleşmesi gibi önemli detaylarda sizi olası risklerden korur.
Türkiye’de iş kurarken, güçlü bir nakit akışı oluşturmak ve büyüme için ek finansman kaynakları bulmak oldukça önemlidir. Neyse ki, yabancı yatırımcılar da dahil olmak üzere girişimcilere sunulan birçok kaynak mevcuttur.
Devlet Teşvikleri ve Hibeler:
KOSGEB (Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı) aracılığıyla çeşitli hibe ve düşük faizli kredi programları sağlanmaktadır. Teknoloji geliştirme bölgelerinde faaliyet gösteren start-up’lar için vergi indirimleri ve SGK prim destekleri de mevcuttur. Ayrıca, serbest bölgelerde kurulan firmalar belirli vergi muafiyetlerinden faydalanabilir.
Melek Yatırımcılar ve Girişim Sermayesi:
Türkiye’de girişim ekosistemi son yıllarda hızla büyümüştür. Galata Business Angels, Keiretsu Forum Türkiye gibi ağlar, yenilikçi fikirleri olan girişimcilere fon sağlamaktadır. Teknoloji ve e-ticaret gibi alanlarda yatırım almak daha kolaydır.
Banka Kredileri ve Kredi Limitleri:
Birçok banka, KOBİ’lere yönelik özel kredi paketleri sunar. Ancak kredi almak için sağlam bir iş planı, gelir projeksiyonu ve güvenilir banka geçmişi gerekir. Banka ile sağlıklı bir iletişim kurmak, ileride kredi limitlerinin yükseltilmesini kolaylaştırır.
Finansman İçin İpuçları:
✔️ Ayrıntılı ve gerçekçi bir iş planı hazırlayın.
✔️ Şirket kayıt ve muhasebe kayıtlarınızı düzenli tutun.
✔️ Networking etkinliklerine katılarak yatırımcılarla tanışın.
✔️ Uluslararası fon veya AB hibeleri hakkında araştırma yapın, özellikle ihracata yönelik projelerde bu tür kaynaklara erişim mümkündür.
Unutmayın, başarılı şirketler genelde birden fazla finansman kaynağını bir arada kullanır.
İşinizin müşterilere ulaşması için iyi bir pazarlama stratejisine ihtiyacınız var. Türkiye’de tüketiciler sadık, kaliteye önem veren ve markalara hızlıca bağlanabilen bir yapıya sahiptir.
Türk Tüketicisinin Özellikleri:
Güvenilir markalara bağlı kalırlar.
Tavsiye ve ağızdan ağıza pazarlama çok etkilidir.
Fiyat-performans dengesine dikkat ederler.
Etkili Pazarlama Kanalları:
📱 Sosyal Medya: Instagram, Facebook, TikTok en çok kullanılan platformlardır. Influencer iş birlikleri, markanızı hızlı tanıtır.
🔍 Google Ads ve SEO: Potansiyel müşteriler ürün veya hizmet araştırmalarına internette başlar. Türkçe bir web sitesi büyük fark yaratır.
📢 Geleneksel Reklamlar: Özellikle küçük şehirlerde yerel gazete, radyo ve açık hava reklamları hâlâ etkilidir.
🤝 Etkinlik ve Sponsorluklar: Fuarlar, seminerler veya topluluk etkinliklerine sponsor olmak marka güvenilirliğini artırır.
Marka Güveni İçin Öneriler:
✅ Müşteri sorularına hızlı yanıt verin.
✅ Kaliteli müşteri hizmetleri sunun.
✅ Web sitenizi ve sosyal medya hesaplarınızı düzenli güncelleyin.
✅ Kültüre uygun içerikler ve görseller kullanın.
Pazarlama, müşteriyi kazanmak kadar elde tutmakla da ilgilidir. Sadık müşteri kitlesi uzun vadede en değerli kaynağınızdır.
Her fırsat kendi içinde bazı zorlukları da getirir. Türkiye’de iş kurarken karşılaşabileceğiniz bazı engelleri bilmek, çözüm bulmayı kolaylaştırır.
Yaygın Sorunlar:
Bürokrasi: Resmi işlemler bazen uzayabilir. Evrak eksikliği süreçleri yavaşlatır.
Dil Bariyeri: Resmi belgeler ve görüşmeler çoğunlukla Türkçe yapılır.
Ekonomik Dalgalanmalar: Döviz kuru değişkenliği özellikle ithalat yapan firmaları etkileyebilir.
Yoğun Rekabet: Turizm, restoran veya perakende gibi alanlarda büyük bir rekabet vardır.
Çözüm Yolları:
📌 Tecrübeli bir avukat ve mali müşavirle çalışın.
📌 Sözleşmeleri mutlaka yazılı ve resmi olarak hazırlayın.
📌 Bürokratik gecikmelere karşı esnek zaman planlaması yapın.
📌 Temel Türkçe bilgisi edinmek veya Türkçe bilen çalışan istihdam etmek faydalıdır.
Sabır, yerel kültüre saygı ve doğru iş ağı kurmak bu engelleri aşmanın anahtarıdır.
Türkiye’de iş kurup büyüten birçok yabancı girişimcinin hikayesi diğer yatırımcılara ilham kaynağıdır:
🇫🇷 Fransız Bir Çiftin Butik Oteli: Antalya’da küçük ama özel bir otel açtılar. Bölgeyi iyi analiz edip misafirlerine yerel deneyimler sundular. Sonuç: Yüksek müşteri memnuniyeti ve doluluk oranları.
🍺 Alman Girişimcinin Bira Fabrikası: İstanbul’da butik bira üretimi başlattı. Yerel şeflerle iş birliği yaparak farklı tatlar yarattı ve marka sadakati oluşturdu.
💻 Uluslararası Bir Start-up: Rus ve Ukraynalı yazılımcıların kurduğu bir yazılım firması, Türk KOBİ’lere özel bir sipariş takip sistemi geliştirdi ve kısa sürede yatırım alarak büyüdü.
Başarıya ulaşan tüm bu örneklerin ortak noktası: Türkiye’yi anlamak, yerel iş ortaklarıyla güvene dayalı bağlar kurmak ve farklılık yaratmak.
Türkiye, genç nüfusu, stratejik coğrafi konumu ve büyüyen iç pazarıyla girişimciler için güçlü bir fırsat sunar. Elbette ki bazı zorluklarla karşılaşabilirsiniz, ancak doğru strateji, yerel iş ağı ve sabırla bu zorluklar aşılabilir.
Bir iş fikriniz varsa, pazar araştırması yapın, iyi bir plan hazırlayın ve küçük adımlarla başlayın. Unutmayın, Türkiye girişimcilere kapılarını açık tutan ve yeni fikirleri hızla benimseyen dinamik bir ülkedir.
Fikirlerinizi Paylaşın, Gerçeğe Dönüştürelim.